آیه 40 سوره انفال

وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلاكُمْ نِعْمَ الْمَوْلى‌ وَ نِعْمَ النَّصِيرُ (40)

وَ إِنْ تَوَلَّوْا: و اگر اعراض كنند از قبول حق و دين خدا و طاعت او سبحانه و از معاندت باز نايستند، از آن باك و انديشه مداريد، فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلاكُمْ‌:

پس بدانيد اى مؤمنان، بتحقيق خداوند سبحان ناصر و مدد كار و حافظ شما است، نِعْمَ الْمَوْلى‌: نيكو ناصر و سيد و حافظ است حق تعالى كه دوستان خود را ضايع نگرداند، وَ نِعْمَ النَّصِيرُ: و نيكو يارى كننده است كه مؤمنان را بر مشركان غالب و ايشان را مظفر و منصور فرمايد، و مخذول نشود كسى كه ذات احديت معين و ناصر او باشد؛ و مغلوبيت به حسب ظاهر و هويدا خواهد شد، چنانچه سير و مراجعه تاريخى اين مطلب را برهانى نمايد كه ياغيان ديانت حقه و طاغيان شريعت محمديه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم با آن همه حشمت و سطوت، بكلى محو و نابود گشتند و غلبه مواليان دين مبين و شهداء حق اليقين به اندك زمانى عالمتاب گرديد.

قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَنْتَهُوا يُغْفَرْ لَهُمْ ما قَدْ سَلَفَ وَ إِنْ يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ (38) وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (39) وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلاكُمْ نِعْمَ الْمَوْلى‌ وَ نِعْمَ النَّصِيرُ (40)

ترجمه‌

بگو مر آنانرا كه كافر شدند اگر باز ايستند آمرزيده شود براى آنها آنچه بتحقيق گذشت و اگر باز گردند پس بتحقيق جارى شد طريقه پيشينيان‌

و كارزار كنيد با آنها تا نباشد فسادى و باشد دين تمامى آن از آن خدا پس اگر باز ايستند همانا خدا بآنچه بجا مى‌آورند بينا است‌

و اگر اعراض كنند پس بدانيد بدرستيكه خدا كه نگهبان شما است خوب مولى و خوب ناصرى است.

تفسير

بگو اى پيغمبر بكفار اگر از كفر و دشمنى با اسلام دست بردارند و توبه نمايند خداوند گناهان و جرائم سابقه آنها را مى‌آمرزد و اگر تكرار نمايند اعمال ناشايسته‌

جلد 2 صفحه 534

خودشان را و اصرار داشته باشند بر معاصى و محاربه با خدا و رسول خداوند هم رويّه و طريقه و سلوك خود را در باره پيشينيان آنها كه با انبياء عظام مخالفت نمودند نسبت بآنها جارى خواهد فرمود و بسزاى اعمالشان از قتل و اسر و رقيّت و ذلّت و استيصال خواهند رسيد و بايد مسلمانان با آنها جنگ كنند تا فتنه و فساد و آشوب و اختلاف و كفر و نفاق و ضلال و كلال و ملال از جهان برداشته شود و تمام اديان باطله و عقائد فاسده محو و نابود گردد و منحصر شود دين در سراسر دنيا ظاهرا و واقعا بدين حق الهى كه اسلام و مذهب جعفرى اثنى عشرى است چنانچه در كافى از حضرت باقر (ع) روايت نموده است كه هنوز تأويل اين آيه ظهور پيدا نكرده چون پيغمبر (ص) براى حاجت خود و اصحابش جزيه ميگرفت و اگر ظاهر شود مفاد كامل آن جزيه قبول نمى‌شود و بايد كشته شوند كفار تا همه موحّد شوند و شرك در دنيا وجود نداشته باشد و در مجمع و عياشى ره از امام صادق (ع) نقل نموده كه هنوز تأويل اين آيه نيامده است و اگر قائم ما قيام نمايد بعد از اين كسيكه او را ادراك نمايد مى‌بيند تأويل و مفاد كامل اين آيه را و بايد دين محمد (ص) سراسر عالم را فرا گيرد تا شرك در روى زمين باقى نماند و بعضى گفته‌اند بايد مسلمانان جهاد كنند تا باقى نمانند كفاريكه معاهده با مسلمانان ننمودند چون آنها مى‌توانند فتنه و فساد نمايند و قوم خودشان را بكفر دعوت كنند و از قبول اسلام باز دارند نه كفاريكه با مسلمانان معاهده نمودند يا در پناه اسلام داخل شده‌اند پس اگر از كفر دست كشيدند و قبول اسلام نمودند خداوند بصير است باعمال قلبيّه و خارجيّه آنها و بر طبق آن پاداش عطا خواهد فرمود و اگر اعراض نمودند از قبول اسلام و اصرار بكفر و عناد داشتند مسلمانان نبايد از معادات آنها باكى داشته باشند و بايد بدانند كه خداوندى كه مولى و سرپرست و نگهبان و نگهدار و ناصر و معين آنها است در اين صفات كامل است نميگذارد مغلوب و مقهور شوند و كيد اعداء را از آنها دفع ميفرمايد و بنابر اين موليكم صفت اللّه و جمله بعد خبر انّ است و محتمل است موليكم خبر انّ باشد و جمله نعم المولى و نعم النصير مستانفه و بنظر حقير تركيب اول احسن است.

وَ إِن‌ تَوَلَّوا فَاعلَمُوا أَن‌َّ اللّه‌َ مَولاكُم‌ نِعم‌َ المَولي‌ وَ نِعم‌َ النَّصِيرُ (40)

‌پس‌ ‌اگر‌ منتهي‌ نشدند و اعراض‌ كردند ‌پس‌ بدانيد محققا خداوند مولاي‌ ‌شما‌ مؤمنين‌ ‌است‌ خوب‌ مولي‌ و خوب‌ ياري‌كننده‌ ‌است‌ وَ إِن‌ تَوَلَّوا دست‌ ‌از‌ كفر و شرك‌ و ظلم‌ و فسق‌ و فجور ‌خود‌ برنداشتند وحشت‌ نكنيد ‌از‌ كثرت‌ و جمعيت‌ و قوت‌ و قدرت‌ ‌آنها‌ ‌با‌ ‌آنها‌ مقاتله‌ كنيد فتح‌ و فيروزي‌ نصيب‌ ‌شما‌ ‌است‌ فَاعلَمُوا ‌پس‌ بدانيد و يقين‌ قطعي‌ داشته‌ باشيد أَن‌َّ اللّه‌َ مَولاكُم‌ دست‌ قدرت‌ الهي‌ بالاي‌ سر ‌شما‌ ‌است‌ ‌شما‌ ‌را‌ نگهبان‌ و حافظ ‌است‌ و دشمنان‌ ‌شما‌ ‌را‌ هلاك‌ و مغلوب‌ و منكوب‌ ميفرمايد نِعم‌َ المَولي‌ قوّت‌ و قدرتش‌ فوق‌ قوي‌ و قدرت‌ ‌آنها‌ ‌است‌ و عدّه‌ لشگر ‌خدا‌ بيش‌ ‌از‌ ‌آنها‌ ‌است‌ ملائكه‌ ‌در‌ ركاب‌ ظفر انتصاب‌ ‌آن‌ حضرت‌ هستند وَ نِعم‌َ النَّصِيرُ كسي‌ ‌را‌ ‌که‌ ‌خدا‌ نصرت‌ فرمايد كي‌ قدرت‌

جلد 8 - صفحه 125

دارد ‌بر‌ ‌او‌ غالب‌ شود إِن‌ يَنصُركُم‌ُ اللّه‌ُ فَلا غالِب‌َ لَكُم‌ الاية آل‌ عمران‌ ‌آيه‌

]

(آیه 40)- «اما اگر باز به سرپیچی خود ادامه دهند و در برابر دعوت حق تسلیم نشوند بدانید پیروزی برای شما و شکست در انتظار آنهاست، زیرا خداوند

ج2، ص154

مولی و سرپرست شماست» (وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلاکُمْ).

«او بهترین مولی و رهبر و بهترین یار و یاور است» (نِعْمَ الْمَوْلی وَ نِعْمَ النَّصِیرُ).

آغاز جزء دهم قرآن مجید

ادامه سوره انفال